Αιγαίο: Ένα έγκλημα σε εξέλιξη (ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ)

Η ΘΑΛΑΣΣΑ, Ο ΜΟΝΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

της Χαράς Βηλαρά

Τι να πεις που να μην έχει ειπωθεί; Τι εικόνα να δείξεις που να μην έχει προβληθεί;
Μέσα σε μια μέρα φτάνουν μέχρι και 6.000 άνθρωποι μόνο στη Μυτιλήνη. Πόσοι ακόμα σε Ρόδο, Κω, Σάμο, Χίο…

2,5 εκατομμύρια άνθρωποι περιμένουν να περάσουν στη χώρα μας με προορισμό κάποια βορειοευρωπαϊκή χώρα. Άλλοι τόσοι βρίσκονται στη διαδικασία της φυγής. Σύροι αλλά και Αφγανοί, Ιρακινοί, Κούρδοι, Πακιστανοί. Λαοί πληγωμένοι που έχουν βιώσει στο πετσί τους τον «πολιτισμό» της δύσης.

Πόσοι χάνονται στη διαδρομή… πόσοι κατάφεραν να ολοκληρώσουν ένα μεγάλο ταξίδι, μετά

τον ξεριζωμό από τον τόπο τους για να φτάσουν να πνιγούν λίγα μέτρα από την ακτή.

Με την ανοχή των τουρκικών αρχών που αφήνουν με το αζημίωτο να εξελίσσεται ένα αδιανόητο έγκλημα με θύματα αθώους, γύρω από τους οποίους κινείται ένας τεράστιος «χορός» εκατομμυρίων και με την αδιαφορία της ελληνικής κυβέρνησης που δεν φροντίζει για την ασφαλή διέλευση των προσφύγων και χτυπά «καμπανάκια» μόνο στους ευρωπαίους. Δεν μπορεί να αποτρέψει το δρόμο της φυγής. Ας μην τον κάνει τάφο τουλάχιστον.

Πού να μπαίνει άραγε το όριο; Στους πόσους νεκρούς; Οι άνθρωποι έγιναν νούμερα. Το παρελθόν τους πνίγηκε στο Αιγαίο και το μέλλον που τόσο ήθελαν να αποκτήσουν με ασφάλεια σε έναν ξένο τόπο, θάφτηκε μαζί με την ελπίδα.

Χιλιάδες άνθρωποι βρίσκουν στεγνά ρούχα στην αυτοσχέδια δομή των εθελοντών

Γιατί η ελπίδα είναι αυτή που οδηγεί κάποιον να εγκαταλείψει την πατρίδα του, να φορτώσει τα παιδιά του σε μια βάρκα φουσκωτή, να πληρώσει 1.200 ευρώ στον διακινητή και 800 για το παιδί του, για να περάσει απέναντι, να ρισκάρει τη ζωή της οικογένειάς του με 8 μποφόρ στη θάλασσα. Όταν δεν έχεις τίποτα να χάσεις, όταν γύρω σου ο τόπος σου γεμίζει νεκρούς, όταν από τη μια έχεις τον Άσαντ κι από την άλλη τους φανατικούς ισλαμιστές, όταν συμφέροντα άλλων χωρών κυβερνούν και οδηγούν σε εμφύλιους τη χώρα σου και σε αναγκάζουν να εγκαταλείψεις τον τόπο σου, ο μόνος δρόμος για την ασφάλειά σου είναι η θάλασσα. Αφού ο χερσαίος δρόμος κλείνει με φράχτες.

Άραγε τι είναι πιο τραγικό από το να χάνεις τη ζωή σου σε «ασφαλές» μέρος όταν έχεις γλιτώσει από τον θάνατο στον τόπο σου;

Δεν υπάρχει βάρκα χωρίς παιδιά

8 ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ ΣΩΣΙΒΙΑ

Το πρώτο πράγμα που βλέπεις φτάνοντας ση Λέσβο είναι σωσίβια. Ειδικά στο βόρειο τμήμα του νησιού, το πιο κοντινό στις τουρκικές ακτές, στα 8 χιλιόμετρα που συνδέουν το Μόλυβο με τη Σκάλα Συκαμιάς, το μάτι βλέπει μόνο σωσίβια και «βουναλάκια» ρούχων που βγάζουν οι πρόσφυγες για να αλλάξουν και να βάλουν στεγνά μόλις βγουν στην ακτή.

Παπούτσια, ταυτότητες, διαβατήρια, φωτογραφίες, σακίδια, απομεινάρια της βιασύνης, της χαράς που πάτησαν στεριά, της αγωνίας για το τι θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν στη νέα τους ζωή.

Σκάλα Συκαμιάς. Χωριό προσφύγων. Το χωριό του Στρατή Μυριβήλη. Οι απόγονοι των προσφύγων του 1922 υποδέχονται τους νέους πρόσφυγες. Από 10 έως και 60 βάρκες κάθε μέρα. Ανάλογα τον καιρό και τη διάθεση των διακινητών.

Οι εθελοντές που έφτασαν από την Αθήνα πριν από περίπου ένα μήνα προσπαθούν να οργανώσουν μια κατάσταση αλληλέγγυα για τους ανθρώπους που φτάνουν κατά χιλιάδες στο νησί, με μόνο μέσο τη συνείδησή τους και την βοήθεια όσων δεν μπορούν να είναι παρόντες αλλά βοηθούν με όποιο τρόπο μπορούν. Ρούχα, τρόφιμα, χρήματα.

Αυτούς τους εθελοντές, πλαισιώνουν άνθρωποι από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, ερχόμενοι ως παρέες, οργανώσεις ή μεμονωμένα. Δανοί, Σουηδοί, Νορβηγοί, Ισπανοί, Πορτογάλοι, ακόμη κι ένας Μαλαισιανός, πήγαν ένα βήμα μπροστά, άφησαν την οθόνη του υπολογιστή και πήγαν εκεί που υπάρχει ανάγκη.

Αλλά και οι ντόπιοι. Που ζουν αυτό το δράμα χρόνια τώρα, τους τελευταίους μήνες όμως σε έξαρση αδιανόητη. Βοηθούν όσο μπορούν.

Βγάζουν ανθρώπους από τις βάρκες, μοιράζουν κουβέρτες, φτιάχνουν σάντουιτς, ταξινομούν και δίνουν ρούχα στους πρόσφυγες που φτάνουν βρεγμένοι μέχρι το κόκκαλο. Τους δίνουν αυτό που έχουν ανάγκη καταρχήν, μια φιλόξενη αγκαλιά, μέχρι να φτάσουν μετά από λίγες ώρες στους χώρους συγκέντρωσης, όπου καταγράφονται για να φύγουν από το νησί. Η μόνη κρατική παρέμβαση στο νησί η αστυνομία που καταγράφει τους πρόσφυγες.

Στον αυτοσχέδιο χώρο και ιατρείο που έχει στηθεί από εθελοντές στον Πλάτανο στη Συκαμιά έχουν βρει ένα ζεστό ρούχο, κάτι να φάνε αλλά και βασική ιατρική περίθαλψη αν χρειαστεί, μετά από το επικίνδυνο ταξίδι, χιλιάδες άνθρωποι μέχρι σήμερα.

Γιατί επικίνδυνο θα αναρωτηθεί κανείς αν δει την απόσταση από την τουρκική ακτή μέχρι τη Λέσβο; Ούτε τρία τέταρτα δεν είναι.

Όμως οι διακινητές πλέον δεν «συνοδεύουν» τους πρόσφυγες. Βάζουν κάποιους από αυτούς να οδηγούν τη βάρκα. Συνήθως αυτόν που δεν έχει χρήματα για το ταξίδι ή έχει λίγα. Ή απλά διαλέγουν στην τύχη. Ανθρώπους που δεν έχουν καμία σχέση με τη θάλασσα. Που τη διαδρομή μπορεί να την κάνουν και πέντε ώρες. Και με την κακοκαιρία θα σηκώσουν τα χέρια ψηλά. Δικαίως. Κι έτσι θα χαθούν ζωές.
Και αυτοί που θα σωθούν θα το χρωστάνε στους ψαράδες που θα σπεύσουν μόλις καταλάβουν πως υπάρχει ακυβέρνητη βάρκα, μόλις δουν τα σήματα από τους φακούς το βράδυ στη θάλασσα. Θα το χρωστάνε στους Ισπανούς ναυαγοσώστες που με τις δυνάμεις που διαθέτουν «σαρώνουν» τη θάλασσα και βγάζουν κόσμο έξω ασφαλή. Θα το χρωστούν στους λιμενικούς. Πόσους ναυαγούς έχουν δει. Πόσα παιδιά. Στοιχειώνει ο ύπνος τους…

Θα το χρωστούν σε όλους αυτούς που έχουν φτάσει στα όρια της ψυχικής αντοχής τους, που δεν
κρατούν τα δάκρυά τους κάθε φορά που αντικρίζουν μικρά παιδιά να έχουν χάσει τη ζωή τους, που παλεύουν μόνοι τους με μόνο σύμμαχο την ανθρωπιά τους. Που σε αυτά τα 8 χιλιόμετρα ακτογραμμής βρίσκονται πάντα μέρα ή νύχτα για να υποδεχθούν τους ξεριζωμένους.

Κι όμως μέσα σε όλο αυτό το δυστύχημα υπάρχει και η χαρά.
Η χαρά αυτών που έφτασαν σώοι. Που είχε καλοκαιρία και δεν κινδύνευσαν, που ήταν μέρα και μπορούσαν να τους βλέπουν οι εθελοντές με τα κιάλια. Που βγαίνουν στην ακτή και βγάζουν φωτογραφίες και καλούν με τα κινητά τους τηλέφωνα τους δικούς τους που έμειναν πίσω να τους ενημερώσουν ότι έφτασαν καλά. Που είναι βρεγμένοι αλλά δεν τους πειράζει γιατί έχει ήλιο και τα κατάφεραν να φτάσουν στην ακτή.

Και μετά από λίγες ώρες τη χαρά τη διαδέχεται η στεναχώρια, το δάκρυ, ο θρήνος. Γιατί είναι βράδυ, έχει κύμα και η βάρκα μένει ακυβέρνητη. Γιατί απειλήθηκαν να μπουν στη βάρκα, οι διακινητές δεν λογαριάζουν καιρό. Γιατί κάποιοι έπεσαν από τη βάρκα. Μπορεί για κάποιους να μη μάθουμε ποτέ, έρχονταν μόνοι τους δεν έχουν οικογένεια, δεν θα τους αναζητήσει κανείς.

ΠΩΣ ΜΕΤΡΙΕΤΑΙ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΖΩΗ;

Κάποιος ήρθε με σπασμένο χέρι. Είπε στους εθελοντές γιατρούς που τον φρόντισαν, πως τον είχαν δεμένο σε ένα δέντρο τρεις μέρες επειδή αρνήθηκε να μπει στη βάρκα λόγω του φόβου του για τον άσχημο καιρό. Για να παραδειγματιστούν οι υπόλοιποι.

Τους σπρώχνουν στο ρίσκο της ζωής τους. Κάνοντας κι εκπτώσεις που διαφημίζουν στο ίντερνετ. Το βράδυ πιο φτηνά, τα βρέφη δωρεάν. Για αυτό οι ακτές της Λέσβου είναι γεμάτες από παιδικά σωσίβια, ψεύτικα, αυτά που τα παιδιά κάνουν μπάνιο στη θάλασσα. Όχι αυτά που θα τα βοηθήσουν να κρατηθούν στην επιφάνεια όταν θαλασσοπνίγονται. Ό,τι πληρώνεις παίρνεις. Έτσι μετριέται η ανθρώπινη ζωή.

Όπως μετριέται με την ανάγκη του άντρα που από τα γόνατα και κάτω δεν έχει πόδια αλλά η ελπίδα του τον κάνει να «τρέχει», με την οικογένεια που έχει παιδί με αναπηρία και μπαίνει στη βάρκα για να βρει ένα καλύτερο μέλλον για όλους, μετριέται με το χαμόγελο και τα δάκρυα του πατέρα που μετά από πέντε ώρες στη θάλασσα με τη γυναίκα και τα δυο παιδιά του φτάνει σε κατάσταση σοκ στην ακτή και δακρύζει με τους εθελοντές που παίρνουν το μωρό του για να του αλλάξουν ρούχα.

Μετριέται με τα παιδιά που γίνονται ευτυχισμένα με ένα κρουασάν και ένα κουκλάκι και ξεχνούν τι πέρασαν.

Μετριέται με το ευχαριστώ στο βλέμμα. Με την αγκαλιά σε ένα προσφυγόπουλο τυλιγμένο στην κουβέρτα για να ζεσταθεί όσο περιμένει τη σειρά του να αλλάξει.

Μετριέται με τους λυγμούς και το κενό βλέμμα του άντρα που οδήγησε μια βάρκα κόντρα στο θάνατο με τρικυμία και έφτασε στον μώλο της Σκάλας χωρίς να χαθεί κανείς στη διαδρομή.

Μετριέται με την κούραση του νεαρού που κουβαλούσε ένα μεγάλο παιδί και τρομαγμένο στην αγκαλιά και ζήτησε βοήθεια από μια εθελόντρια γιατί είχε ξεπεράσει τα όρια της ανθρώπινης κούρασης.

Μετριέται με τις πρώτες βοήθειες που εθελοντές γιατροί δίνουν σε όποιον τις χρειάζεται. Με τους παιδίατρους που με ένα χαμόγελο ανακουφίζουν το φόβο των μικρών παιδιών. Τόσοι πολλοί γιατροί στη χώρα και τόσο λίγοι εθελοντές εκεί που η παρουσία τους είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη. Γιατί;

Μετριέται με την αξιοπρέπεια των παιδιών και των γυναικών που βουβά περιμένουν τη σειρά τους να βάλουν στεγνά ρούχα, που με ευγένεια παροιμιώδη ζητούν κάτι πιο μακρύ να φορέσουν γιατί ο Αλλάχ βλέπει!

Ο πόλεμος δεν έχει λογική. Όμως η λογική σε κάνει να αναρωτηθείς όλοι αυτοί που φεύγουν δεν ξέρουν ότι ενδεχομένως θα κινδυνεύσουν;

Το ξέρουν, αλλά πίσω τους είναι ο θάνατος τον οποίο τον βλέπουν, τον μυρίζουν, τον περιμένουν. Μπροστά τους είναι η ελπίδα.

Τι θα διάλεγες;

Πηγή: goodnet.gr