Saturday 8 June 2013

Zanzibar (Part 2) - The Former Slave Market

(κατέβα στο τέλος του αγγλικού κειμένου, για να το διαβάσεις στα ελληνικά)

A depressing monument and a thoughtful tour.

One of the next days, during one of my timeless wanderings through the narrow alleys of Stone Town (Zanzibar Town’ s old city), I came in front of a colonial style building, with a big sign in front of it…

Besides the main entrance was an office, where I bought a ticket which included a guided tour through the “slaves’ chambers”…
My guide, Mohamed, gave me a complete story of what was going on, in his –and the neighboring- countries, over the last five centuries.
Here is a short resume, enriched with some additional info which came out of a quick research on the net:
The Portuguese first explored the west coast of Africa trading largely in gold. They began the transatlantic slave trade when they exported 235 Africans from present day Senegal in 1444. The British joined in the trade in African people some years after (with John Hawkins’ expeditions from 1564). The Spanish were the first Europeans to use enslaved Africans in the New World on islands such as Cuba and Hispaniola. The first enslaved Africans arrived in Hispaniola in 1501.
Sculpture dedicated to the memory of the Slave Trade
At the East Coast, slaves were from the earliest times one of the many 'commodities' exported from Africa to Arabia, Persia, India and beyond. In the 18th century the demand increased considerably and Arab trading caravans penetrated mainland Africa in search of suitable slaves who would be sold in the infamous market of Zanzibar Town. The one I was presently visiting.

In the interior, the Arab traders would often take advantage of local rivalries and encourage powerful African tribes to capture their enemies and sell them into slavery. In this way, men, women and children were exchanged for beads, corn or lengths of cloth. When the Arab traders had gathered enough slaves, sometimes up to a thousand, they returned to the coast. Although the Koran forbade cruelty to slaves, this was frequently ignored on the long journey to Zanzibar:
By the 17th century, slaves were being captured as far as 1500km inland, and the march to the coastal trading posts might take sixty, seventy or even eighty days. Men who were more likely to try to escape, had their necks encircled with iron collars and their wrists and ankles with iron cuffs. The trade in slaves was closely linked to the trade in ivory: the Arab traders also bought tusks from the Africans and some of the captured slaves may have had to carry these on their heads as they marched towards the coast. Any slaves unable to march were killed and left behind for the vultures and hyenas. The passage of a slave caravan was marked by a long line of decaying corpses.
Women' s chambers
As soon as the slave caravans reached the coast at ports such as Kilwa and Bagamoyo they were loaded onto dhows, seldom more than 30–35m long, and taken to Zanzibar. Each dhow carried between 200 and 600 slaves, all crammed below decks on specially constructed bamboo shelves with about 1m of headroom. There was not enough room to sit, or to kneel or squat, just a crippling combination of the three. Sometimes slaves were closely packed in open boats, their bodies exposed day and night to the sea and the rain. They were thirsty, hungry and seasick and many died of exhaustion. Meals consisted of a daily handful of rice and a cup of stagnant water. Sanitation was non-existent and disease spread rapidly. When any illness was discovered, infected slaves were simply thrown overboard.
Men' s Chambers

Slaves who survived the march were held in this building for two to three days, without food and toilet. Captives were held in two chambers. Women’ s and children’ s chambers used to “accommodate” 50 persons, within less than twelve square meters. Men’ s chambers, another 75 persons within less than fifteen square meters.
I only stayed in men’ s chambers less than five minutes. I wouldn’ t like to stay any longer. Dark color walls with too obvious signs of humidity, both on sight and smell, narrow space and long chains ending up in cuffs, running down the walls and the benches, all around. And in the back, three narrow lines of light, standing in parallel on the dark wall, being this room’ s only openings to open air, and its only supply of it! For as long we were walking through the narrow and dark corridors, and entering and watching these “chambers”, it was all apparent that this place was constructed with one single purpose: to terrify people who would enter it and make them suffer! It was all apparent to me that captivating people with the purpose to trade them as slaves, and killing those who did not make it through the trip, was not satisfying enough for the traders. They had to get some more of that… What kind of madness could possibly lead humans to treat humans like this? And here comes the best: the victims were supposed to deserve all that because they were not…civilized!


The Anglican church
The slaves were put on sale in the market in the late afternoon. The Market which, as soon as the trade was abolished, was transformed to this Anglican church where Mohamed led me right after we visited the chambers. They were arranged in lines, with the youngest and smallest at the front and the tallest at the rear, and paraded through the market by their owner, who would call out the selling prices. The owner would assure potential buyers that the slaves had no defects in speech or hearing, and that there was no disease present. Buyers would examine the arms, mouths, teeth and eyes of the slaves, and the slaves were often made to walk or run, to prove they were capable of work. Once their suitability had been established, they were sold to the highest bidder. After being sold to a new owner, slaves were either put to work in the houses and plantations of Zanzibar or else transported again, on a much longer sea voyage, to Oman or elsewhere in the Indian Ocean.

 
Sources:
Charles Miller 'The Lunatic Express', Macmillan 1971
  &


Various contemporary accounts indicate that slaves being traded at the East Coast, the were relatively well treated when they arrived at their new homes. On the contrary, harsh conditions continued in the plantation economies for slaves who were shipped to the Caribbean and the Americas from the West African Coast. Enslaved Africans laboured to produce highly profitable commodities such as sugar, tobacco and cotton which were exported to Europe.  
So the story is as simple as following…
African were captivated and then were taken as slaves to the New World’ s colonies to work and extract local natural resources and produce valuable commodities, which were shipped to the European metropolis and thus build the fundaments of the former big European Empires. Or present’ s big western economies, could be said, as the main idea did never change.
Slave trade was abolished in East Africa in 1873, but did not stop. Secret chambers and a “slave cave” have been found just a few kilometers north of Zanzibar town. And  guess what: in Africa and Asia, slavery was never terminated; just changed its practices to get adjusted to Globalization’ s requirements and… live on up to date: Contemporary slavery (and Trafficking) flourishes in the fields of labor and sex! Today’ s slaves or adults and children working under conditions quite similar to slave conditions form global production pyramid’ s basis. This is contemporary world’ s solution to the eternal Labor Problem. Quite the same solution as it has always been.

Written by
Dimitris Mamakos 

   

Who Has the Worst Record for Trading Slaves?
During the eighteenth century, when the slave trade accounted for the transport of a staggering 6 million Africans, Britain was the worst transgressor - responsible for almost 2.5 million. This is a fact often forgotten by those who regularly cite Britain's prime role in the abolition of the slave trade.

Ένα θλιβερό μνημείο και μία περιήγηση γεμάτη σκέψεις.

Μία από τις επόμενες μέρες, σε μία από τις μακριές περιπλανήσεις μου στα στενά δρομάκια της Παλιάς Πόλης (Stone Town), έφτασε εμπρός από ένα κτίριο αποικιοκρατικής αρχιτεκτονικής, που εμπρός του υψωνόταν μία επιγραφή…
Κοντά στην επιγραφή ήταν η κύρια είσοδος του κτιρίου, όπου αγόρασα ένα εισιτήριο για μια ξενάγηση στα «δωμάτια των σκλάβων». Ο ξεναγός μου, Ο Μωάμεθ, μου έδωσε μία πλήρη εξιστόρηση του τι συνέβαινε στην δική του, αλλά και στις γειτονικές χώρες, τους τελευταίους αιώνες.

Ακολουθεί μία σύντομη περίληψη, εμπλουτισμένη με μία σύντομη έρευνα που έκανα στο διαδίκτυο: Οι Πορτογάλοι ήταν οι πρώτοι που εξερεύνησαν την δυτική ακτή της Αφρικής, επιδιδόμενοι ευρέως σε εμπόριο χρυσού. Εκείνοι ξεκίνησαν το εμπόριο σκλάβων του Ατλαντικού, όταν εξήγαγαν 235 Αφρικανούς από την σημερινή Σενεγάλη, το 1444. Οι Βρετανοί ακολούθησαν στο εμπόριο Αφρικανών, λίγα χρόνια μετά (με τις αποστολές του Τζων Χώκινς, από το 1564). Οι Ισπανοί ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που χρησιμοποίησαν σκλαβωμένους Αφρικανούς σε νησιά του Νέου Κόσμου, όπως η Κούβα και η Ισπανιόλα. Οι πρώτοι Αφρικανοί έφτασαν στην Ισπανιόλα το 1501.
Στην Ανατολική Ακτή οι σκλάβοι αποτελούσαν από νωρίτερα ένα από τα πολλά «προϊόντα» που ήδη εξάγονταν από την Αφρική προς την Αραβία, την Ινδία και πιο πέρα. Τον 18ο αιώνα η ζήτηση αυξήθηκε σημαντικά και τα αραβικά καραβάνια εισχωρούσαν στην Αφρικανική ενδοχώρα προς αναζήτηση κατάλληλων σκλάβων που θα πουλιόνταν στην διάσημη αγορά της Πόλης της Ζανζιβάρης. Αυτήν που επισκέφθηκα.
Στην ενδοχώρα, οι έμποροι συχνά επωφελούνταν των τοπικών εχθροπραξιών και ενθάρρυναν τις ισχυρές Αφρικανικές φυλές να αιχμαλωτίζουν τους εχθρούς τους και να τους πωλούν για σκλάβους. Κατ’ αυτό τον τρόπο, γυναίκες, άντρες και παιδιά ανταλλάσσονταν για χάντρες, καλαμπόκι ή υφάσματα. Όταν οι Άραβες έμποροι μάζευαν έναν ικανό αριθμό σκλάβων, έως και μια χιλιάδα κάποιες φορές, έπαιρναν τον δρόμο της επιστροφής προς την ακτή.  
Τον 17ο αιώνα, σκλάβοι αιχμαλωτίζονταν έως και 1500km μακριά από την ακτή και η πορεία της επιστροφής μέχρι τα εμπορικά λιμάνια μπορούσε να διαρκέσει εξήντα, εβδομήντα ή ακόμα και ογδόντα ημέρες. Οι άντρες, που είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να αποπειραθούν να αποδράσουν, είχαν δεμένους τους λαιμούς τους με σιδερένια κολάρα και τους καρπούς τους και τους αστραγάλους τους με σιδερένια δεσμά. Το εμπόριο των σκλάβων ήταν στενά συνδεδεμένο με το εμπόριο του ελεφαντόδοντου: οι Άραβες έμποροι αγόραζαν επίσης χαυλιόδοντες από τις φυλές και κάποιοι από τους νέο-συλληφθέντες σκλάβους έπρεπε, κατά την διάρκεια της μακριάς πορείας, να κουβαλήσουν στα κεφάλια τους το εμπόρευμα. Οι σκλάβοι που δεν αδυνατούσαν να ακολουθήσουν την πορεία, θανατώνονταν επί τόπου και έμεναν βορά των υαινών και των όρνεων. Το πέρασμα των καραβανιών των σκλάβων άφηνε πίσω του μία γραμμή πτωμάτων σε αποσύνθεση.

Μόλις τα καραβάνια έφταναν στην ακτή και τα λιμάνια της Κίλουα και του Μβακαμόγιο, οι σκλάβοι φορτώνονταν στα Ντάου (Dhow: τα χαρακτηριστικά αρχαία ντόπια καΐκια), που πολλές φορές ξεπερνούσαν σε μήκος τα 30-35μ, και ταξίδευαν για την Ζανζιβάρη. Το κάθε Ντάου έφερε 200 με 600 σκλάβους, όλοι τους στριμωγμένοι στα αμπάρια, σε ειδικά διαμορφωμένα ράφια από μπαμπού, με περίπου 1μ ύψος, το καθένα. Δεν υπήρχε αρκετός χώρος για να καθίσουν, να γονατίσουν ή να ακουμπήσουν, οπότε συνέβαινε ένας εξοντωτικός συνδυασμός αυτών των τριών. Σε κάποιες περιπτώσεις ταξίδευαν με ανοιχτά σκάφη, και έμεναν εκτεθειμένοι στα κύματα και στην βροχή, όσες μέρες διαρκούσε το ταξίδι. Ήταν διψασμένοι, πεινασμένοι και πολλοί υπέφεραν από ναυτία. Πολλοί πέθαιναν από εξάντληση. Το συσίτιο αποτελούνταν από μία χούφτα ρύζι και μία κούπα νερό. Η υγιεινή απουσίαζε ολοκληρωτικά και οι ασθένειες εξαπλώνονταν γρήγορα. Όταν η οποιαδήποτε μορφή ασθένειας εμφανιζόταν, τότε οι σκλάβοι που είχαν προσβληθεί ρίχνονταν στην θάλασσα.
Οι σκλάβοι που επιβίωναν από την πορεία κρατούνταν σε αυτό το κτίριο για δύο τρεις μέρες. Οι αιχμάλωτοι κρατούνταν σε δύο δωμάτια. Τα δωμάτια των γυναικών και των παιδιών συνήθως φιλοξενούσαν περίπου 50 άτομα –ο χώρος που είδα δεν ήταν μεγαλύτερος από 12-13μ2. Τα δωμάτια των αντρών ήταν λίγο μεγαλύτερα και συνήθως «φιλοξενούσαν» περίπου 75 άτομα. Έμεινα σε ένα από αυτά τα δωμάτια, όχι περισσότερο από πέντε λεπτά. Δεν θα ήθελα να μείνω περισσότερο. Σκοτεινόχρωμοι τοίχοι με φανερή την υγρασία πάνω τους, τόσο στην όψη όσο και στην οσμή, στενός χώρος, πολύ χαμηλό ταβάνι, και μακριές σκουριασμένες αλυσίδες που κατέληγαν σε σιδερένια βραχιόλια, να τρέχουν κατά μήκος των χτίστινων πάγκων ή να κρέμονται από τους τοίχους. Στο βάθος του χώρου ξεχώριζαν στον σκοτεινό τοίχο, τρεις φωτεινές παράλληλες γραμμές, τα τρία μοναδικά ανοίγματα του δωματίου στο ανοικτό αέρα, η μοναδική δίοδος παροχής αέρα στον χώρο! Όση ώρα περπατούσαμε σκυφτοί στους σκοτεινούς διαδρόμους, αλλά και όταν φτάσαμε και είδαμε τα «δωμάτια», είχα συνεχώς την εντύπωση ότι αυτό το μέρος κατασκευάστηκε με έναν και μόνο σκοπό: Να τρομοκρατήσει οποιονδήποτε κρατιόταν εδώ και να το κάνει να υποφέρει όσο το δυνατόν περισσότερο! Ήταν περισσότερο από προφανές ότι ο αιχμαλωσία ανθρώπων με σκοπό την σκλαβοποίησή τους και η θανάτωση πολλών εξ’ αυτών στην μεταφορά τους δεν ήταν μία επαρκώς ικανοποιητική διαδικασία για τους σκλαβο-εμπόρους. Τα θύματα έπρεπε να υποφέρουν περισσότερο…
Ποια τρέλα μπορεί να οδηγήσει ανθρώπινα όντα να μεταχειρίζονται κατ’ αυτόν τον τρόπο άλλα ανθρώπινα όντα; Κι εδώ, με την αιτιολόγηση της εποχής, έρχεται το καλύτερο: τα θύματα άξιζαν αυτή τη μοίρα, διότι… δεν ήταν  πολιτισμένοι!
Οι σκλάβοι έβγαιναν προς πώληση στην αγορά, αργά το μεσημέρι. Η Αγορά, που όταν απαγορεύτηκε το εμπόριο μετατράπηκε σε αυτή την Αγγλικανική εκκλησία όπου με οδήγησε ο Μωάμεθ, αφού ολοκληρώσαμε την περιήγηση στα «δωμάτια». Οι σκλάβοι ήταν στοιχισμένοι σε γραμμές, με τους νεότερους και κοντύτερους εμπρός και τους πιο μεγαλόσωμους, πιο πίσω. Παρήλαυναν μέσα από την αγορά, με την συνοδεία του πωλητή που διαλαλούσε τις τιμές πώλησής τους. Ο πωλητής διαβεβαίωνε τους υποψήφιους αγοραστές για την απουσία ελαττωμάτων λόγου και ακοής της πραμάτειας του, αλλά και για την απουσία ασθενειών. Οι αγοραστές εξέταζαν τα χέρια, τα στόματα, τα δόντια και τα μάτια των σκλάβων, και συχνά τους έβαζαν τα βαδίσουν ή να τρέξουν για ελεγχθεί η ικανότητά τους στην εργασία. Αφού η ικανότητά τους είχε πιστοποιηθεί, πωλούνταν στον πλειοδότη. Μετά την πώλησή τους σε νέο ιδιοκτήτη, είτε τοποθετούνταν για εργασία σε κάποιο σπίτι ή σε φυτείες της Ζανζιβάρης, είτε μεταφέρονταν ξανά, σε ένα πολύ μεγαλύτερο –αυτή τη φορά- ταξίδι για το Ομάν ή οπουδήποτε αλλού στο ινδικό Ωκεανό.  

Πηγές:
Charles Miller 'The Lunatic Express', Macmillan 1971
  &

Ακόμη:
Αρκετές σύγχρονες αναφορές δείχνουν ότι οι σκλάβοι που πωλούνταν στην Ανατολική Ακτή δέχονταν σχετικά καλή αντιμετώπιση όταν έφταναν στις νέες τους εστίες. Αντιθέτως, οι φρικτές συνθήκες συνεχίζονταν στις οικονομίες των φυτειών για εκείνους που έφταναν στην Καραϊβική και στην Αμερική από τα λιμάνια της Δυτικής Ακτής. Σκλαβωμένοι Αφρικανοί εργάζονταν για να παράξουν προϊόντα υψηλού κέρδους, όπως η ζάχαρη, ο καπνός, και το βαμβάκι, που κατόπιν εξάγονταν στην Ευρώπη.
Η ιστορία, συνεπώς, ήταν τόσο απλή:
Οι Αφρικανοί αιχμαλωτίζονταν κι έπειτα μεταφέρονταν στις αποικίες του Νέου Κόσμου σαν σκλάβοι και δούλευαν για να εκμεταλλευτούν τους τοπικούς φυσικούς πόρους και να παράξουν  προϊόντα υψηλής αξίας, που εξάγονταν στις Ευρωπαϊκές Μητροπόλεις και με αυτόν τον τρόπο θεμελίωσαν τις μεγάλες Ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες του παρελθόντος. Ή τις μεγάλες οικονομίες της σύγχρονης Δύσης, μπορεί να ισχυριστεί κάποιος, αφού η βασική ιδέα δεν άλλαξε ποτέ.

Το εμπόριο των σκλάβων απαγορεύτηκε το 1873, αλλά συνεχίστηκε κρυφά. Μυστικοί χώροι κράτησης σκλάβων και μία «σπηλιά των σκλάβων» έχουν ανακαλυφθεί μερικά χιλιόμετρα βόρεια της Πόλης της Ζανζιβάρης. Και μάντεψε: στην Αφρική και την Ασία, η σκλαβιά δεν τερματίστηκε ποτέ· απλώς άλλαξε τις πρακτικές της προκειμένου να προσαρμοστεί στις απαιτήσει της παγκοσμιοποίησης και… να επιβιώσει ως και τις μέρες μας: Η σύγχρονη σκλαβιά (και το τράφικινγκ) ανθίζουν στους τομείς της εργασίας και του σεξ! Οι σύγχρονοι σκλάβοι ή οι ενήλικες και τα παιδιά που εργάζονται σε συνθήκες που ελάχιστα διαφέρουν από εκείνες της παραδοσιακής σκλαβιάς, συνθέτουν την βάση της πυραμίδας της σύγχρονης πρωτογενούς παραγωγής.
Αυτή είναι η απάντηση του σύγχρονου κόσμου στο αιώνιο Εργατικό Πρόβλημα! 
Αυτή που ήταν πάντα!


Dimitris Mamakos 


Και... αυτό το κράτησα για το τέλος:

Ποιος έχει το χειρότερο ρεκόρ στο Εμπόριο Σκλάβων;
Τον 18ο αιώνα, όταν το εμπόριο λογιζόταν στην μεταφορά περίπου 6 εκατομμυρίων Αφρικανών, η Μεγάλη Βρετανία ήταν ο χειρότερος διακομιστής – υπεύθυνη για την εμπορία περίπου 2,5 εκατομμυρίων εξ’ αυτών. Αυτό το γεγονός λησμονιέται από εκείνους που συχνά προβάλουν τον πρωταρχικό ρόλο των Βρετανών στην απαγόρευση του Εμπορίου.


Follow the links to read more…



 

No comments:

Post a Comment

Ένα βιβλίο του Δημήτρη Μαμάκου - 4η έκδοση

  Η ιστορία κάποιου που άφησε την πόλη, την καριέρα και τους αγαπημένους του, για ν’ αναζητήσει τη ζωή. Η καταγραφή του οδοιπορικού του από...